ការគ្រប់គ្រងនិងប្រើប្រាស់អគារសហកម្មសិទ្ធិ MANAGEMENT AND USE OF CO-OWNED BUILDINGS

ការគ្រប់គ្រងនិងប្រើប្រាស់អគារសហកម្មសិទ្ធិ

MANAGEMENT AND USE OF CO-OWNED BUILDINGS

អគារសហកម្មសិទ្ធិ៖ សំដៅដល់អគារ ឬសំណង់ដែលមានកម្មសិទ្ធិករច្រើននាក់រស់នៅ មានចំណែកខ្លះជាកម្មសិទ្ធិផ្តាច់មុខ របស់សហកម្មសិទ្ធិករនីមួយៗហៅថា ចំណែកឯកជន និងមានចំណែក ខ្លះជាលំហរួមសម្រាប់ការប្រើប្រាស់រួម របស់សហកម្មសិទ្ធិករទាំងអស់ហៅថា “ ចំណែករួម ” ។ ប្រភេទនៃអគារសហកម្មសិទ្ធិទាំងនោះមានជាអាទិ៍ ភូមិត្រី៖ ពាក់កណ្តាលភូមិគ្រឹះ៖ ផ្ទះល្វែងដែលមានច្រើន ល្វែងនឹងច្រើនជាន់ជាប់គ្នា ខុនដូ ប្រភេទផ្ទះផ្សេងទៀត ដែលមានរចនាសម្ព័ន្ធជាប់គ្នា។

ចំណែកឯកជន សំដៅដល់ចំណែកនៃអគារសហកម្មសិទ្ធិ ដែលស្ថិតក្រោមការកាន់កាប់ និងប្រើប្រាស់ជាឯកជន ផ្តាច់មុខ។

ចំណែករួម សំដៅដល់រាល់ចំណែកនៃអគារសហកម្មសិទ្ធិ ដែលត្រូវចាត់ជាកម្មវត្ថុសម្រាប់ការប្រើប្រាស់. ប្រយោជន៍នៃសហកម្មសិទ្ធិករទាំងអស់ មានជាអាទិ៍ ដី ទីធ្លា ជណ្តើរ ឧទ្យាន និងសួនច្បារ ម្ល៉ោះ ច្រកចេញ ជញ្ជាំងអឌ្ឍសិទ្ធិ ទីកន្លែងនៃសេវាកម្មរួម។

អ្នកអភិវឌ្ឍអចលនវត្ថុ សំដៅដល់រូបវន្តបុគ្គល ឬនីតិបុគ្គល ដែលដាក់ទុនវិនិយោគលើការសាងសង់ អគារ សហកម្មសិទ្ធិ ក្នុងគោលបំណងសម្រាប់លក់ ឬជួល ។

អ្នកអាណាព្យាបាល សំដៅដល់បុគ្គលដែលមានភារកិច្ចតំណាងអនីតិជន ឬអសមត្ថជន។

ហិតូបត្ថម្ភកៈ សំដៅដល់ជនដែលតុលាការចាត់តាំងឱ្យគ្រប់គ្រងលើ ជនដែលមានសមត្ថភាពតិចតួចពេក ក្នុងការ យល់ដឹងនឹងវិនិច្ឆ័យអំពីលទ្ធផលតាមផ្លូវច្បាប់ នៃសកម្មភាពរបស់ខ្លួន ដោយសារមានវិបត្តិផ្នែកបញ្ញាស្មារតី ។

ក្បាលដីសហកម្មសិទ្ធិ សំដៅដល់ចំណែកដីនៃអគារសហកម្មសិទ្ធិ ដែលមានទីតាំងនិងទំហំជាក់លាក់ សម្រាប់ការ សាងសង់អគារសហកម្មសិទ្ធិ ឬដែលមានអគារសហកម្មសិទ្ធិតាំងនៅ ហើយស្ថិតក្នុងតម្រោងប្លង់សាងសង់អគារ សហកម្មសិទ្ធិ ។

ក្បាលដី ឬចំណែកដីនៃអគារសហកម្មសិទ្ធិនេះ ត្រូវស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងនិងប្រើប្រាស់រួម របស់សហកម្មសិទ្ធិករទាំងអស់ ។

ឡូត៍ សំដៅដល់ចំណែកឯកជនដែលភ្ជាប់ទៅនឹងចំណែករួម នៃអគារសហកម្មសិទ្ធិ។ ឡូតិ៍នីមួយៗមានតម្ល ខុសៗគា្នទៅតាមទំហំនចំណែកឯកជនតូច ឬធំ ហើយការគណនាត្រូវគិតទៅតាមផ្ទៃក្រឡានចំណែកឯកជន របស់សហកម្មសិទ្ធិករនីមួយៗ ។

សិទ្ធិជួលអចិន្រ្តៃយ៍ សំដៅទៅលើសិទ្ធិជួលអចលនវត្ថុរយៈពេលវែងចាប់ពី ១៥ (ដប់ប្រាំ) ឆ្នាំឡើងទៅ ។

Co-owned building refers to building or construction in which several co-owners areliving. A co-owned building has some parts that are the exclusive ownership of each co-owners and are called ‘private units’ when other parts are commonly used by the co-owners and called ‘common areas’. There are many categories of coowned buildings such as detached building, semi-detached ones, attached houses
(that have several attached “Loveng” and floors), residential building called ‘condo’ or other kinds of houses with common structure;

Private Units refers to parts of the buildings which are privately occupied and used;

Common Areas refers to all parts of co-owned buildings that are subject to common use or benefit of all co-owners such as land, courtyard, stairs, parks and gardens, entrance ways, joint walls, areas for common service;

Immovable Property Developer is legal person or individual who invests in construction of co-owned buildings for sale or rent;

Tutor refers to person who is in charge of representing minors or incapables;

Guardian refers to person appointed by court decision to manage the person with less capability in understanding or judging lawful outcome of their acts due to intellectual crises.

Co-owned Land Parcel refers to land parcel of a co-owned building with specific location and size for construction of a co-owned building or where the co-onwed building is located and within approved construction plan of co-owned building.
Such land parcel of co-owned building shall be under the common management and use of all co-owners.

Lot refers to private units attached to common area of the co-owned building. Each lot has a different value varying according to the size of private unit, and the calculation shall be done according to the surface size of the private units of each co-owner.

Perpetual lease refers to lease rights over immovable propety with long-term period lasting from 15 years and up.

Principles Relating to the Management and Use of the Co-owned Building

មាត្រា៥៖

ការគ្រប់គ្រងនិងប្រើប្រាស់អគារសហកម្មសិទ្ឋិ រូបវន្តបុគ្គល ឬនីតិបុគ្គល មានសិទ្ធិកម្មសិទ្ធិលើចំណែកឯកជននៃអគារសហកម្មសិទ្ធិនៅ ព្រះរាជា ណាចក្រកម្ពុជា ដោយគោរពតាមលក្ខខណ្ឌ និងបញ្ញត្តិទាំងឡាយនៃអនុក្រឹត្យនេះ និងបទដ្ឋានគតិយុត្ត ពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀតជាធរមាន ។ រូបវន្តបុគ្គលជានីតិជននិងមានសមត្ថភាពតាមផ្លូវច្បាប់អាចជាកម្មទ្ធិករ លើចំណែកឯកជននៃអគារសហកម្ម- សិទ្ធិ ប៉ុន្តែករណីនេះ ត្រូវបានលើកលែងចំពោះការបន្តមរតក របស់ទាយាទដែលជាអនីតិជន ឬ អសមត្ថជនដោយ អនុញ្ញាតឱ្យមានសិទ្ធិកម្មសិទ្ធិបាន តែតម្រូវឱ្យមានអ្នកអាណាព្យាបាល ឬ ហិតូបត្ថម្ភកៈជាអ្នកកាន់កាប់ជំនួសរហូតដល់ អនីតិជន ឬអសមត្ថជននោះមានសមត្ថភាពពេញលេញតាមផ្លូវច្បាប់។ ចំពោះករណីនេះ អ្នកអាណាព្យាបាលឬហិតូបត្ថម្ភកៈ គ្មានសិទ្ធិចាត់ចែងនូវចំណែកឯកជននោះបានឡើយ លើកលែងតែមានការអនុញ្ញាតពីតុលាការ ។

Article 5.

A legal person or an individual has right of ownership over the ‘private units’ of a co-owned building located in the Kingdom of Cambodia in the respect of the conditions and provisions of this sub decree and other related regulation in force. Individuals, legal persons with legal capacity, can be owner of the ‘private units’ of a co-owned building. However, within this possibility, there is an exception relating to succession benefiting to a minor of age or an incapable who can be owner but only through the intermediary of a tutor or guardian until the concerned person gets full legal capacity. In this case, the tutor or guardian has no right of management or division of that private unit except in case of authorization from the court.

មាត្រា៦៖

ការផ្តល់កម្មសិទ្ធិជូនសហកម្មសិទ្ធិករ គឺផ្តល់តែលើចំណែកឯកជននៃអគារសហកម្មសិទ្ធិប៉ុណ្ណោះ ចំពោះ៖ចំណែករួម ត្រូវរក្សាទុកសម្រាប់សហកម្មសិទ្ធិករទាំងអស់ នៃអគារសហកម្មសិទ្ធិប្រើប្រាស់ជារួម ។ នីតិវិធីនៃការចុះបញ្ជីចំណែកឯកជននៃអគារសហកម្មសិទ្ធិ ត្រូវមានលក្ខណៈងាយស្រួល សាមញ្ញូ តម្លាភាព និងស្របតាមគោលការណ៍វិមជ្ឈការ និងវិសហមជ្ឈការ និងអភិបាលកិច្ចល្អ ។

Article 6.

The ownership right is only provided over the private units of a co-owned building to co-owners. Common areas are kept for common benefit and use of the co-owners of the co-owned building. The procedure for registering the private units of a co-owned building shall be simple, easy, transparent and respecting the principles of decentralization,
deconcentration, and good governance.

មាត្រា៧៖

ក្បាលដីសម្រាប់សាងសង់អគារសហកម្មសិទ្ធិ ត្រូវតែជាក្បាលដីតែមួយ ដែលត្រូវបានចុះដញ្ជីរួចហើយ នៅក្ន សៀវភៅគោលបញ្ជីដីធ្លី ។

ក្នុងករណីដែលសំណង់អគារសហកម្មសិទ្ធិមានច្រើនប្រភេទស្ថិតនៅក្បាលដីតែមួយ អ្នកអភិវឌ្ឍអចលនវត្ថុ ត្រូវស្នើសុំបំបែកក្បាលដីនៅរដ្ឋបាលសុរិយោដី ទៅតាមប្រភេទ និងចំនួននៃអគារសហកម្មសិទ្ធិនីមួយៗ ។ ការបំបែកក្បាលដីត្រូវធ្វើឱ្យស្របតាមច្បាប់ និងបទប្បញ្ញត្តិជាធរមាន ។

អ្នកអភិវឌ្ឍអចលនវត្ថុ ឬបុគ្គលដែលបានឬកំពុងសាងសង់អគារសហកម្មសិទ្ធិត្រូវផ្លាស់ប្តូរប្រភេទក្បាលដីឱ្យទៅជា ក្បាលដីសហកម្មសិទ្ធិ នៅរដ្ឋបាលសុរិយោដី នៅពេលផ្ទេរលើកដំបូង នៃចំណែកឯកជនណាមួយ លើក លែងតែអគារសហកម្មសិទ្ធិដែលបានសង់នៅលើដីជួលអចិន្រ្តៃយ៍ ។

នៅពេលផ្លាស់ប្ដូរប្រភេទក្បាលដីឱ្យទៅជា ក្បាលដីសហកម្មសិទ្ធិ អ្នកអភិវឌ្ឍអចលនវត្ថុ ឬបុគ្គលដែលបាន ឬ កំពុងសាងសង់អគារសហកម្មសិទ្ធិលើក្បាលដីនោះ ត្រូវប្រគល់ប័ណ្ណសម្គាល់សិទ្ធិកាន់កាប់ប្រើប្រាស់ដីធ្លី ឬប័ណ្ណសម្គាល់ សិទ្ធិកាន់កាប់អចលនវត្ថុ ឬវិញ្ញាបនបត្រសម្គាល់ម្ចាស់អចលនវត្ថុ នៃក្បាលដីឱ្យរដ្ឋបាលសុរិយោដី ដើម្បីធ្វើលេខាចារឹក និងរក្សាទុក ហើយរដ្ឋបាលសុរិយោដី ត្រូវចេញវិញ្ញាបនបត្រសម្គាល់ម្ចាស់ចំណែកឯកជនជំនួសវិញ ។

ការផ្លាស់ប្តូរប្រភេទក្បាលដីឱ្យទៅជាក្បាលដីសហកម្មសិទ្ធិ និងទម្រង់បែបបទផ្សេងទៀត អាចត្រូវកំណត់ ដោយប្រកាសរបស់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់។

ក្បាលដីសហកម្មសិទ្ធិ ដែលអគារសហកម្មសិទ្ធិស្ថិតនៅ ជាទ្រព្យរួមរបស់សហកម្មសិទ្ធិករទាំងអស់ ។

Article 7.

A parcel to construct a co-owned building shall be a single parcel already registered in the Land Register.

If the construction includes many different categories of co-owned buildings on one single parcel, the immovable property developer shall apply to the cadastral administration for subdivision in the respect of the categories and number of each coowned building. The subdivision shall be done according to the law and regulation in force.

The developer or other person that has been or is constructing a co-onwed building on a parcel shall apply to the cadastral administration to register the change of parcel type to “co-owned parcel” at the time it undertakes the first transaction of any of the private units, except if the co-owned building has been constructed on a parcel leased from the third person.

At the time the parcel type is changed to be considered as ‘co-owned’, the immovable property developer or other person that has been or is constructing a coowned building on this parcel shall hand its/his/her title to the cadastral administration in order to do the required inscription and keep it. In exchange of this title, the cadastral administration shall issue a title acknowledging the private units owners.

The change to the co-owned parcel type as well as the other necessary forms shall be determined by a Prakas of the Minister of Land Management, Urban Planning and Concstruction.

The co-owned parcel where a co-owned building is located is the common property of all the co-owners of that building.

មាត្រា៨៖

អ្នកអភិវឌ្ឍអចលនវត្ថុ ដែលសាងសង់អគារសហកម្មសិទ្ធិត្រូវរៀបចំបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងមួយ មុននឹងប្រកាសលក់ ឬជួលចំណែកឯកជននអគារសហកម្មសិទ្ធិ ។

បទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងខាងលើនេះ ដែលជាការព្រមព្រៀងរវាងសហកម្មសិទ្ធិករ នៃអគារសហកម្មសិទ្ធិមិនត្រូវផ្ទុយនឹង សណ្ដាប់ធ្នាប់សាធារណៈ និងច្បាប់ជាធរមាន ។

ដើម្បីគ្រប់គ្រងអគារសហកម្មសិទ្ធិ សហកម្មសិទ្ធិករអាចបង្កើតក្រុមប្រឹក្សាភិបាល ឬគណៈកម្មការគ្រប់គ្រង អគារសហកម្មសិទ្ធិ តាមការព្រមព្រៀងរវាងសហកម្មសិទ្ធិករ ដូចមានចែងក្នុងបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង។

ការរៀបចំបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង ត្រូវស្របតាមគោលការណ៍ និងលក្ខខណ្ឌអប្បបរមានៃបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងគំរូ ដែលមាន ភ្ជាប់ជាឧបសម្ព័ន្ធទី១ នៃអនុក្រឹត្យនេះ ហើយដែលត្រូវចែងជាអាទិ៍ អំពី៖

សិទ្ធិ កាតព្វកិច្ច និងការទទួលខុសត្រូវ របស់សហកម្មសិទ្ធិករលើចំណែកឯកជននិងលើចំណែករួមដោយមិនផ្ទុយ ពីគោលការណ៍កម្មសិទ្ធិ។

ការកំណត់ពីសមាមាត្រនៃចំណាយរួមនានា របស់សហកម្មសិទ្ធិករ សម្រាប់ការថែទាំ ការជួសជុល ចំណែករួម ការបង់ថ្លៃលើការប្រើប្រាស់សេវាសាធារណៈនានា … ។ល ។

នីតិវិធីនៃការធ្វើសេចក្ដីសម្រេចចិត្ត ក្នុងករណីដែលសហកម្មសិទ្ធិករបង្កើតអង្គការគ្រប់គ្រងអគារសហកម្មសិទ្ធិ៖

ក/តម្រូវឱ្យមានសំឡេងគាំទ្រភាគច្រើនដាច់ខាត នៃសហកម្មសិទ្ធិករទាំងអស់ សម្រាប់ការសម្រេចចិត្ត ពាក់ព័ន្ធនឹងការកែសម្រួលបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង ការជួសជុល ឬការថែទាំអគារសហកម្មសិទ្ធិ ឬការបង់ថ្លសេវាសាធារណៈនានា។
ខ/ តម្រូវឱ្យមានសំឡេងគាំទ្រយ៉ាងតិច ៧៥ (ចិតសិបប្រាំ) ភាគរយ នៃសហកម្មសិទ្ធិករទាំងអស់ សម្រាប់ សម្រេចចិត្តក្នុងករណីដែលអគារចាស់ទ្រុឌទ្រោម មិនអាចប្រើប្រាស់បាន ហើយស់ ឬសាងសង់អគារជាថ្មី។ ក្នុងករណីមិនអាចរកការគាំទ្រយ៉ាងតិច៧៥ (ចិតសិប) ការវាយតម្លៃជាផ្លូវការដោយសមត្ថកិច្ចជំនាញ ត្រូវយកជាមូលដ្ឋានសម្រាប់ការសម្រេចរបស់តុលាការ។

Article 8.

The immovable property developer who constructs co-owned buildings shall develop internal regulations before announcing the sell or rent of the private units of the co-owned building.
The internal regulations, which represent the mutual agreement among all the coowners, shall not contradic public order or the legal provisions in force.

In order to manage the co-owned building, the co-owners shall establish a management board or an executive committee as agreed among themselves following the what prescribed in the internal regulations. The internal regulations shall be in line with the principles and minimal reguirements of the sample internal regulations, which is included in an annex 1 of this Sub Decree, and which states below, for example, about:

rights, obligations and responsibilities of co-owners over the private units and over the common areas in respect of the principles relating to ownership;

the share of expenses of co-owners for the maintenance and repairs of the common areas, and on the fees linked to public services, etc;

Procedure for decision making in case the co-owners create an entity in charge of the management of the co-owned building:
a) To decide about the modification of the internal regulations, the maintenance or the repairs of the co-owned building or the payment of all kind of public service, there shall be an absolute majority of votes of all the co-owners.
b) To decide demolition and rebuilding in case the co-owned building is so old and ruined that it can no longer be used, there shall be a majority vote of at least 75% among all co-owners. If the 75% limit cannot be reached, an official valuation of the building situation by a specialized conpetent authority shall be used as a basis for the court decision.

មាត្រា៩៖

ការកំណត់ ព្រំខណ្ឌនៃចំណែកឯកជន ដែលមានជញ្ជាំងអឌ្ឍសិទ្ធិ ត្រូវកំណត់ត្រឹមពាក់កណ្ដាលនៃកម្រាស់ជញ្ជាំង ដែលខណ្ឌចំណែកឯកជននីមួយៗ ។

យ៉ ឬរានហាលជាប់ជាមួយចំណែកឯកជន និងប្រើប្រាស់ជាឯកជន ហើយដែលមិនប៉ះពាល់ដល់ការប្រើប្រាស់ជារួម របស់សហកម្មសិទ្ធិករផ្សេងទៀត ត្រូវចាត់ទុកជាផ្នែកនៃចំណែកឯកជន។
ជំពូកទី៣ សិទ្ធិនិងកាតព្វកិច្ចរបស់សហកម្មសិទ្ធិករ

Article 9.

Measurements determining the boundaries of private units which have joint walls shall be taken to the central-line of party walls dividing each private unit.

Balcony directly related to a private unit and that is privately used shall be considered as integrated in this private unit, if it does not affect the use of another private unit or common area.

មាត្រា១០៖

សហកម្មសិទ្ធិករនីមួយៗ មានសិទ្ធិកម្មសិទ្ធិលើចំណែកឯកជនរបស់ខ្លួន លើកលែងតែមានការកម្រិតលក្ខខណ្ឌដោយ ច្បាប់ ឬបញ្ញត្តិផ្សេងទៀត ។

Rights and Obligations of Co-Owners

Article 10.

Each co-owner has private ownership right to his or her private unit, unless specifically restricted by laws or other legal provisions.

មាត្រា១១៖

សហកម្មសិទ្ធិករនៃចំណែកឯកជននៃអគារសហកម្មសិទ្ធិ មានសិទ្ធិចាត់ចែងលើចំណែកឯកជនរបស់ខ្លួនដោយមិន បំពានទៅលើចំណែករួម និងមិនរំខាន ឬរាំងស្ទះដល់ការប្រើប្រាស់ចំណែករួម ដោយសហកម្មសិទ្ធិករដទៃទៀត និងមិនធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ភាពរឹងមាំនៃសំណង់ និងសោភ័ណភាពនៃអគារ ។

សិទ្ធិចាត់ចែងចំណែកឯកជនរបស់សហកម្មសិទ្ធិករ ដូចជា ការលក់ ការដូរ ការជួល ប្រទានកម្ម ការបន្តមរតក ការជួលអចិន្ត្រៃយ៍ ការបង្កើតផលុបភោគ ការប្រើប្រាស់និងអាស្រ័យនៅ ការដាក់ហ៊ីប៉ូតែក និងការដាក់បញ្ចាំផ្លូវ អនុវត្តតាមនីតិវិធីច្បាប់ជាធរមាន ។

សហកម្មសិទ្ធិករមិនអាចបង្កើតសេវភាព លើចំណែកឯកជនរបស់ខ្លួនបានទេ ។

Article 11.

A co-owner of a private unit of a co-owned building has rights to dispose of his or her private unit, if it does not affect the common area or its uses by other co-owners and
does not affect the solidity and the original apparence of the building.

The right to dispose of a private unit of a co-owner such as sale, exchange, renting, donation, succession, perpetual lease, creation of a usufruct, a right to use and habitation, creation of hypothec and gage of the ‘private units’ shall be in the respect of legal procedures in force.

A co-owner cannot create easement over his or her private unit.

មាត្រា១២៖

រាល់ចំណែកនៃអគារ ឬដីសម្រាប់ការប្រើប្រាស់រួម ឬសម្រាប់ជាប្រយោជន៍នៃសហកម្មសិទ្ធិករនៃអគារសហកម្មសិទ្ធិ បង្កើតបានជាចំណែករួម ។

ចំណែករួមមានជាអាទិ៍៖
ដី ទីធ្លា ឧទ្យាន និងសួនច្បារ ផ្លូវ ច្រកចេញចូល

ជញ្ជាំង សសរទ្រទ្រង់សំខាន់ៗនៃអគារ ឧបករណ៍រួមរាប់បញ្ចូលចំណែកនៃបណ្តាញទឹក ភ្លើង បណ្ដាញ ឧស្ម័ន ប្រព័ន្ធលូទឹកស្អុយ ដែលអាចឆ្លងកាត់ចំណែកឯកជន

ទូរួម បំពង់ និងក្បាលបំពង់ផ្សែង និងដំបូល

ទីកន្លែងសេវារួមផ្សេងៗដែលបានកំណត់ដោយឡែក ឬមានចែងក្នុងបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង សិទ្ធិបន្ទាប់បន្សំទាំងឡាយ ដូចមានចែងក្នុងមាត្រា១៧៩ នៃច្បាប់ភូមិបាល ។

សហកម្មសិទ្ធិករនីមួយៗមានត្រឹមតែសិទ្ធិប្រើប្រាស់តែប៉ុណ្ណោះ លើចំណែករួម។ គ្មានករណី សិទ្ធិករនៃអគារសហកម្មសិទ្ធិជាន់លើបំផុត អាចលើកបន្តសម្រាប់តែខ្លួនឯងផ្ទាល់ ឬលក់សិទ្ធិនៃសរីលើឡើយ ។

Article 12.

All parts of the building or parcel for the common use or benefit of the co-owners of the building are considered as common areas.

Common areas include in particular:

-Ground, courtyards, parks and gardens, access ways;

-Walls, main structure of the buildings, common facilities including water, electrical, sewer system and gas pipelines even when crossing private units;

-Flues and stacks of chimneys, and roofs;

-Common service areas which are set aside or mentioned in the internal regulations;

-Other related rights which is stipulated under article 179 of the Land Law 2001.

Each co-owner has only use right over the common areas. There is no exception that the owner of the top floor of the co-owned building may build any additional structure
for private use, or sell this right to a third party.

មាត្រា១៣៖

សហកម្មសិទ្ធិករនៃអគារសហកម្មសិទ្ធិ ត្រូវគោរពតាមបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង ដែលកំណត់របៀបគ្រប់គ្រង និងវិធាន នៃការថែទាំ ព្រមទាំងការបំពេញកាតព្វកិច្ចផ្សេងៗទៀត ។

Article 13.

The co-owner of a co-owned building shall follow the internal regulations relating to the management and maintenance, as well as adhere to other obligations.

មាត្រា១៤៖

ចំណែករួមគឺជាកម្មសិទ្ធិអវិភាគរបស់សហកម្មសិទ្ធករ ។ សហកម្មសិទ្ធិករទាំងអស់ត្រូវធានាការថែទាំចំណែករួម ។ បន្ទុកនៃការថែទាំនេះត្រូវចែកគ្នាទៅតាមសមាមាត្រទៅនឹងតម្លៃនៃឡូត៍នីមួយៗ
គ្នាផ្សេងពីនេះ ឬមានចែងដោយឡែកក្នុងបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង ។

Article 14.

The common areas are the undivided ownership of the co-owners. All owners are jointly responsible for the aintenance of the common areas. The share of cost of the maintenance shall be proportional to the value of each lot, unless otherwise agreed or specifically regulated by the internal regulations.

មាត្រា១៥៖

លើកលែងតែមានការព្រមព្រៀងសិទ្ធិលើក្បាលដីដែលអគារសហកម្មសិទ្ធិតាំងនៅ ជាសិទ្ធិដែលមិនត្រូវបានបាត់បង់ឡើយ ទោះបីអគារ ឬ ណែកឯកជននោះបានខូចខាតក៏ដោយ ។

ក្នុងករណីដែលអគារសហកម្មសិទ្ធិចុះទ្រុឌទ្រោម មិនអាចស្នាក់នៅបាន ឬទទួលរងមហន្តរាយ ដោយប្រការ ណាមួយ សហកម្មសិទ្ធិករទាំងអស់អាចឯកភាពគ្នាជួសជុល ឬសាងសង់ឡើងវិញ ដោយទទួលបន្ទុកក្នុងការ ចំណាយតាមសមាមាត្រទៅនឹងតម្លៃនៃឡូត៍នីមួយៗ ឬតាមការព្រមព្រៀងគ្នាកន្លងមកដូចជា កិច្ចសន្យាដោយឡែក ឬបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងរបស់អគារសហកម្មសិទ្ធិ កិច្ចសន្យាដោយឡែកត្រូវស្របតាមស្មារតីនៃបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង ការ ជួសជុល ឬសាងសង់ឡើងវិញ ត្រូវអនុវត្តតាមច្បាប់និងបទប្បញ្ញត្តិជាធរមាន ។

ប្រសិនបើសហកម្មសិទ្ធិករឯកភាពគ្នាក្នុងការបែងចែកដី ឬលក់ដីដែលអគារសហកម្មសិទ្ធិនោះស្ថិតនៅការ បែងចែកត្រូវអនុវត្តតាមគោលការណ៍សមាមាត្រទៅនឹងតម្លៃនៃឡូត៍នីមួយៗ ឬតាមការព្រមព្រៀងគ្នា ពីមុនមក ប្រសិនបើមានចែងនៅក្នុងកិច្ចសន្យាដោយឡែក ឬបទបញ្ជា ផ្ទៃក្នុងរបស់អគារសហកម្មសិទ្ធិ។

ប្រសិនបើអ្នកអភិវឌ្ឍអចលនវត្ថុ បានសាងសង់អគារសហកម្មសិទ្ធិលើដីជួលពីបុគ្គលទីបី នោះអាជ្ញាយុកាល នសិទ្ធិជួលអចិន្ត្រៃយ៍លើចំណែកឯកជន និងសិទ្ធិប្រើប្រាស់លើចំណែករួម មានត្រឹមតែរយៈពេល ដូចបានកំណត់ក្នុង កិច្ចសន្យាជួលដីអចិន្ត្រៃយ៍ រវាងអ្នកអភិវឌ្ឍអចលនវត្ថុ និងម្ចាស់ដីប៉ុណ្ណោះ ។ វិញ្ញាបនបត្រសម្គាល់សិទ្ធិជួលអចិន្ត្រៃយ៍ មានភា្ជប់ជាឧបសម្ព័ន្ធទី៣ នៃអនុក្រឹត្យនេះ ។

Article 15.

The right to the part of the land parcel on which the co-owned building is located does not cease to exist even if the building or the private unit is destroyed.

In case the condominium is so old and ruined that the owners cannot live in, or gets damaged by any case, all co-owners can agree to repair or rebuild it, bearing the share of construction cost in proportion to the value of each lot or in accordance to any previous agreement such as a specific agreement or the internal regulations of the coowned building. The specific agreement shall be in line with the spirit of the internal regulations. The repair or rebuilding shall be implemented in the respect of legal provisions in force.

If co-owners agree to subdivide or sell the parcel where the co-owned building is located, they shall base on the principle of repartition in proportion to the value of each lot or on the basis of any previous written agreement stipulated in a specific agreement or in the internal regulations of the co-owned building.

In case the developer has constructed the co-owned building on a land leased from a third party, the duration of the right of perpetual lease on the private unit and the right of use on the common areas is equal to the duration of the land perpetual rent agreement as agreed between the developer and the land owner. A certificate acknowledging the right
of perpetual lease is attached in annex 3 of this sub decree.

សព្វទានំ ធម្មទានំ ជិនាតិ
Sharing knowledge is the most worthwhile endeavor of all.
-ព្រះពុទ្ធ-

SOPHEAPCAMBOLAW strongly believes that knowledge is the true property of every individual.

This summary is for informational purposes only and does not constitute legal advice. It is not comprehensive, and readers should seek professional legal consultation for their specific circumstances. SOPHEAPCAMBOLAW retains full ownership of this content. Unauthorized reproduction, distribution, or use of any part of this article without prior written approval is strictly prohibited.